Alles over houtwerking
Hout is een natuurlijk materiaal dat leeft, ademt en reageert op zijn omgeving. Een houten meubel geeft karakter aan het interieur, of dat nu een robuuste, rustige of landelijke uitstraling is. Omdat hout een natuurproduct is, vraagt het om goed onderhoud en stabiele omstandigheden in huis. Factoren als luchtvochtigheid, temperatuur en zonlicht hebben direct invloed op de houtwerking.
Hoe ontstaat de werking van hout?
Wat is houtwerking? Houtwerking is het natuurlijke proces waarbij hout uitzet of krimpt door veranderingen in vocht en temperatuur. Wanneer de luchtvochtigheid in huis schommelt, verandert ook het vochtgehalte in het hout. Hierdoor kan hout krom getrokken raken of kleine scheurtjes vertonen. Dit komt doordat hout vocht opneemt (uitzetten) of afgeeft (krimpen). Wie zich afvraagt waarom hout krom trekt, vindt het antwoord in deze natuurlijke reactie op de omgeving.
Werken van hout een normale eigenschap?
Hout werkt, en dat is een natuurlijk en herkenbaar kenmerk van dit materiaal. Toch is er invloed uit te oefenen op het voorkomen van kromtrekken. De mate van werking verschilt per houtsoort; hardhout zoals eiken en teak is over het algemeen stabieler bij schommelingen in temperatuur en vocht. Ook de groeirichting speelt een rol: die bepaalt waar het hout het meest beweegt. Dankzij vakmanschap en kennis van deze eigenschappen kunnen meubelmakers het risico op vervorming sterk beperken.
Beste luchtvochtigheidsniveaus voor houtenmeubels
Vers gekapt hout bevat vaak een luchtvochtigheid van ongeveer 60%. Voor gebruik in meubels wordt dit teruggebracht tot circa 10%, wat geschikt is voor binnenklimaat. In huis geldt een ideale luchtvochtigheid van 40–60%. Binnen deze marge blijft hout stabiel en wordt houtwerking beperkt.
Is de luchtvochtigheid te hoog, dan neemt het hout vocht op, waardoor het uitzet. Dit kan ertoe leiden dat deuren of tafelbladen krom trekken. Bij een te lage luchtvochtigheid droogt hout juist uit en kan het scheuren.
Gevolgen van te hoge luchtvochtigheid op houten meubels
Wanneer het vochtgehalte stijgt, zal het hout uitzetten. Dit verklaart waarom hout krom trekt of deuren niet meer goed sluiten. In dat geval vraag je je misschien af of krom hout weer recht trekt. In sommige gevallen kan het hout zich herstellen zodra de luchtvochtigheid weer stabiel is, maar bij ernstige vervorming is dit vaak blijvend.
Houtwerking beïnvloeden
Houtwerking is niet volledig te voorkomen, maar wel te beperken.
- Vermijd directe warmtebronnen zoals een open haard of radiator; hout bij hitte droogt snel uit, waardoor scheuren en kromtrekken ontstaan.
- Houd de luchtvochtigheid stabiel met een luchtbevochtiger, bakje water op de verwarming of juist een ontvochtiger bij een te vochtig binnenklimaat.
- Gebruik een hygrometer om het vochtgehalte in huis te monitoren. Zo kun je tijdig ingrijpen en voorkomen dat hout krom trekt.
Hoewel hout altijd iets zal blijven werken door seizoensveranderingen, kan goed onderhoud en controle van de luchtvochtigheid ervoor zorgen dat houten meubels hun vorm en uitstraling jarenlang behouden.